HOME
Broedcijfer bij roofvogels

Broedcijfers en balts bij roofvogels!

Amerikaanse zeearend (Haliaeetus leucocephalus) op nest

Eaglewatch roofvogels en uilen

BROEDCIJFERS BIJ ROOFVOGELS


Broedcijfers:


Hoeveel jongen een individu tijdens zijn leven grootbrengt, hangt af van de leeftijd waarop hij begint te broeden, het aantal keren dat hij broedt en het aantal jongen dat hij grootbrengt bij elke poging. Deze factoren variëren enorm bij roofvogels. Veel variatie tussen soorten houdt weer verband met grootte.
Zwartewouw op nest
Grote roofvogels leven meestal langer, beginnen later te broeden, doen meer broedpogingen en produceren per poging minder jongen dan de kleinere soorten. Een kleine valk kan al beginnen te broeden als hij een jaar oud is, broedt zelden meer dan vijf keer, maar kan zes jongen per jaar groot brengen.

Een grote arend of gier begint niet te broeden voor hij vier, vijf jaar oud is, brengt zelden of nooit meer dan een jong tegelijk groot, maar de langstlevende individuen broeden 20 jaar of langer. Beide levensstijlen worden aangepast aan jaarlijkse fluctuaties in voedselaanbod, maar op verschillende manieren.

De kortlevende soorten lopen een groot risico dat ze het volgende broedseizoen niet halen, daarom moeten ze iedere mogelijkheid om te broeden uitbuiten en zo veel mogelijk jongen grootbrengen. De ouders zullen niet snel een broedpoging opgeven en sommige paren produceren een tweede legsel als hun eerste poging van dat jaar mislukt.

De meeste jongen zullen niet de broedrijpe leeftijd bereiken, daarom investeren de ouders meer in de hoeveelheid jongen dan in de kwaliteit van de zorg na het vliegvlug worden.
Grote roofvogels hebben een veel grotere kans om tot het volgende broedseizoen te overleven en kunnen dus gerust een jaar overslaan als de omstandigheden niet optimaal zijn.

Langlevende soorten zullen ook sneller een broedpoging opgeven als ze verstoord worden en vaker helemaal niet met broeden beginnen dan de kortlevende soorten. Broeden ze wel, dan brengen de grote roofvogels op z’n hoogst een of twee jongen groot, die na het verlaten van het nest nog maanden bij hun ouders blijven.


Mislukte broedsel en verliezen:


Het totaal mislukken van een broedpoging kan al gebeuren voor de eileg, maar ook daarna, tijdens het broeden of het verzorgen van de nestjongen. Sommige paren verliezen slechts een deel van hunlegsel of broedsel, waardoor het broedsucces vermindert. Gehele of gedeeltelijke mislukkelingen zijn meestal te wijten aan voedseltekort, nestroof, menslijk ingrijpen, pesticiden of Wigstaartarend op nestongelukken. De mate waarin deze factoren meespelen, verschilt tussen de soorten en tussen de populaties van een soort. In de ene populatie brengen veel paren hun jongen groot en komen gedeeltelijke mislukkelingen weinig voor, in de andere is voortplanting te gering om de populatie in stand te houden en zijn weinig paren succesvol. Dergelijke populaties nemen ofwel af, of worden in stand gehouden de immigratie van vogels uit gebieden waar het broeden wel succesvol is. Het voedselaanbod is in alle stadia van de broedcyclus van grote invloed op het broedsucces. Het is de uiteindelijke oorzaak waardoor er geen eieren worden gelegd, het legsel in de steek wordt gelaten of onbewaakte jongen verloren gaan als beide ouders jagen. Nestroof van de eieren of de kuikens, komt ook bij goed gevoede paren voor, maar het veroorzaakt zelden meer dan een paar procent van de mislukkingen. Grote roofvogels zijn minder kwetsbaar voor rovers dan kleine, maar bij alle soorten hangt de veiligheid van het broedsel grotendeels af van de plaats van het nest en de aanwezigheid van de ouders. Mensen kunnen roofvogeleieren uit halen of de jongen of volwassenen doden, of per ongeluk nesten verstoren bij de houtkap, bij landbouwactiviteiten of recreatie.

Roofvogels die nestelen in jachtterreinen worden soms zwaar vervolgd en veel van hun nesten worden elk jaar vernietigd, terwijl ze in afgelegen gebieden ongestoord blijven. Meestal zijn grote roofvogelsoorten gevoeliger voor verstoring dan kleine en geen enkele soort zal gemakkelijk laten wegjagen als er jongen zijn. Pesticiden zijn met name verantwoordelijk voor eiverlies door breuk en dood van de embryo’s, in de zwaar besmette gebieden leiden ze vaak tot totale mislukkelingen van het legsel.

De bestudering van welke diergroep dan ook begint met onderscheiden van de soorten binnen die groep. Vooral bij het tellen van roofvogels tijdens de trek luistert dit nauw, omdat veel van de langstrekkende soorten erg op elkaar lijken. De verschillende roofvogelfamilies worden onderscheiden aan de hand van hun grootte, vorm of manier van vliegen. Het vaststellen de precieze soort is moeilijker, vooral als de vogel slechts een silhouet in de verte is. Gelukkig hebben de meeste soorten unieke kenmerken wat betreft bouw, vliegbeeld of tekening van hun verenkleed, zodat ze toch goed te herkennen zijn. Deze kenmerken staan beschreven op deze Eaglewatch roofvogel website, die zelf beginnelingen vrij snel wegwijs kunnen maken en zo bijdragen aan de nauwkeurigheid van de telling. Toch blijven enkele soorten moeilijk te benoemen, zelfs in de hand. Dit geldt vooral voor soorten met verschillende ondersoorten of kleurfasen. De onderling verwantschap van de roofvogels is nog niet helemaal duidelijk, omdat deze moeilijk is te bepalen enkel op grond van grootte, bouw of kleur. De bouw van een vogel wordt namelijk sterk beïnvloed door zijn leefgewoonten en omgeving, waardoor niet-verwante soorten toch veel op elkaar kunnen lijken. Men noemt dit convergente evolutie. Nieuwe biochemische technieken, waarmee bepaalde enzymen of DNA volgordes van verschillende soorten kunnen worden vergeleken, werpen nieuw licht op de verwantschap van roofvogels en de loop van hun evolutie.


Broedgedrag:


In trekkende populaties begint het broedgedrag met de aankomst van de vogels vanuit de wintergebieden. Als een paarlid in het broedgebied overwintert, is het meestal het mannetje, misschien omdat hij niet in staat is zich voort te planten als hij geen territorium heeft verworven voor het volgende broedseizoen. Als beide partners in de lente van elders komen, is het meestal het mannetje dat een territorium zoekt en een partner aantrekt, soms echter arriveren beide partners op dezelfde dag.

Net als bij andere vogels is het mannetje van trekkende soorten trouwer aan de broedplaats dan het vrouwtje. In gebieden met minder strenge winters blijven de broedparen het hele jaar in hun territorium. ’s Winters kunnen sporadisch balts, nestbouw, prooioverdracht en paring voorkomen, dit neemt toe in het voorjaar. De paarvorming kan op elk tijdstip in de winter geschieden, maar is het meest waarschijnlijk in de herfst en in het vroege voorjaar, als de immigranten aankomen om broedparen te vormen met de vrijgezelle standvogels in het gebied.

Baltsgedrag Bestuderen Broedcijfer en balts Broedseizoen Houden Leren kennen Nestkasten Prepareren Sterfte Sperwers en valken Taxonomie Tellen Trek en migratie Vangen Valkerij Verzorging Voortplanting Wat zijn roofvogels Wat zijn uilen Wetgeving

Avaire goiter Avaire necropsie Chlamydia Clostridium DNA Ziek maken Trichomoniasis Vitamine A Ziekten Ziekteverwekkers